زیبایی‌شناسی خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه در پرتو نقد فرمالیستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد دانشگاه تهران

چکیده

نهج‌البلاغه، اثری ارزشمند و مقدس است که تحلیل و بررسی متن این کتاب، از دیدگاه مکتب فرمالیستی، می‌تواند، جلوه‌ها و زیبایی‌های ظاهری و باطنی آن را آشکار سازد. فرمالیست‌ها به بررسی جنبه‌های شکلی و صوری اثر می‌پردازند و آن را فارغ از بافت‌های تاریخی، اجتماعی، روانی و حواشی متن بررسی می‌کند. نگارندگان در این پژوهش به روشی توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مؤلفه‌های نقد فرمالیستی، به تحلیل و بررسی خطبه شانزدهم نهج‌البلاغه، پرداخته‌اند. این هدف از طریق بررسی و تحلیل بافت اثر ادبی و عناصر تشکیل دهندۀ آن یعنی صامت‌ها و مصوّت‌ها، هجاها، صور خیال، استعاره‌ها، سجع‌ها و... صورت گرفته است. از یافته‌های تحقیق اینگونه استنباط می‌شود که حضرت برای خلق چنین اثری تنها به محتوای متن توجه نداشته‌اند، بلکه روساخت و فرم آن نیز برای ایشان اهمیت داشته است. مولف با آراستن فرم اثر به انواع شگردهای هنری و بیانی به آفرینش معناهایی فراتر از معانی قاموسی واژگان دست زده است.

کلیدواژه‌ها