رویکرد حضرت سیدالشهدا (ع) به پدیده مرگ با تاکید بر اشعار عمان سامانی و تاثیر آن بر تعادل رفتاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای فلسفه اسلامی دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

حضرت سیدالشهدا‌ع در عاشورا و کربلا که یک بازه و هنگامه مهم در تاریخ بشریت شد، قرائتی از مرگ و بلا و دنیا نه تنها در بیان بلکه تومان با عمل و احساس ارائه نمودند که در سبک زندگی متعادلانه انسان بر وجه کلی فارغ از هر ملیت و دینی می‌تواند مفید به فایده باشد. توجه و تاسی از رویکرد و گفتمان عارفانه و خردمندانه حضرت حسین ع بر پدیده و رویدادِ فراغت از هویت جسمانی(مرگ)، احساس انسان را از مواجه خشیت‌گرایانه و حزن‌گرایانه نسبت به مرگ، به قضاوت مشتاقانه و پذیرش‌گرایانه سوق خواهد داد. از آنجایی که تاب آوری انسان بسته بر نحوه ادراکات انسان در حوزه مواجه با وقایع ضروری چون مرگ است، حکایتی خردمندانه از وقایع، می‌تواند مواجه خرسندانه را عهده‌دار شود. عمان سامانی در کتاب گنجینه الاسرار توانسته، با ابزار هنر و زبان نظم این مهم را به زیبایی به تصویر و ترسیم و تصور بکشاند. در این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی و همچنین ابزار کتابخانه‌ی بینش متعادلانه حضرت سیدالشهدا ع با توجه بر بیانات بلندشان خصوصا در واقعه کربلا با تاکید بر ابیات صاحب کتاب گنجینه الاسرار مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها


ـ قرآن کریم.
ـ ابتهاج، هوشنگ. (1390). دیوان اشعار. تهران: نشر نو.
ـ ابن بابویه، ابوجعفر. (1365). من لایحضر الفقیه. بیروت: نشرجامعه العالمیه.
ـ بدرالدین، حسین. (1379). گنجیه اسرار. تهران: انتشارات سنایی.
ـ حاجی مزدارانی، مهدی. (1396). « مفهوم شهید و شهادت در اشعار سید حسن حسینی، محتشم کاشانی، عمان سامانی ». تحقیقات جدید درعلوم انسانی . دوره جدید . شماره1. صص: 177 – 196.
ـ خدادادی، محمد؛ کهدوئی، محمد کاظم. (1391). «تجلی وحدت وجود در اشعار عمان سامانی با نگاهی به آرای شمس تبریزی و مولوی». مطالعات عرفانی . شماره16. پاییز وزمستان 1391. صص: 107 – 138.
ـ دیلمی، حسن بن محمد.(1388). تفسیرقرآن. بیروت: دار الکتب الاسلامیه.
ـ سامانی، میرزا نور الله.(1387). دیوان عمان سامانی. تهران: پژوهشکده ادیب.
ـ  ـــــــــــــــــــــ.(1384). گنجیه الاسرار. قم: نشر صراط.
ـ شوشتری، ابوحسن. (1399). خصائص الحسین. بیروت: دار الکتب الاسلامیه.
ـ شهبازی، اصغر. (1397). «تطبیق بن مایه‌های عرفانی با اشخاص و حوادث کربلا در گنجینه‌ الاسرار عمان سامانی». پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی . شماره2 (32). تابستان 1397. صص: 99 – 128.
ـ شیروانی، محمد. (1401).« بررسی رویکرد عرفانی به جریان عاشورا با تأکید بر منظومه زبدة الاسرار». نسیم خرد .سال 8.شماره 1(14). صص: 173 – 188.
ـ صدرالمتالهین، محمد ابراهیم. (1403ق). الحکمه المتعالیه فی الاسفارالاربعه. تهران: نشر مجمع حکمت.
ـ عطارنیشابوری، ابراهیم. (1388). دیوان اشعار کلیات.تهران: نشر ادبیات کلاسیک.
ـ قیصری، داود. (1401ق). مقدمه بر شرح فصوص الحکم. بیروت: دارالکتب الاسلامیه.
ـ کلینی، ابوجعفر. (1359). اصول کافی. تهران: نشر دارالثقلین.
ـ مجلسی،محمد باقر.(1343). بحار الانوار. تهران: نشر دار الثقلین.
ـ مطهری، مرتضی.(1388). عرفان حافظ. قم: نشر اسوه.
ـ مولوی، جلال الدین. (1389). مثنوی معنوی. تهران: انتشارات سوره.
ـ هادوی، نیلوفر.(1392). «زندگی نامه استاد حبیب الله فضائلی(ره)». مجله رشد آموزش قرآن. شماره42.
ـ همایی، جلال الدین.(1367). اسرار عاشورا. تهران: نشر نور.